هفت راز برای پرورش فرزندی شاد و با نشاط
« به فرزند خود مهارت و قابلیت پشت سر گذاشتن موانع و نا کامی ها را ارزانی کنید و راه رسیدن به موفقیت را برایش صاف و هموار سازید » .
چه چیز یک فرزند را خوشحال می کند ؟
ما همه خواهان چیز های یک سانی برای فرزندانمان هستیم . می خواهیم آن ها برای دوست داشتن ، عشق ورزیدن و دوست داشته شدن ، دنبال کردن رویا ها و آرزو های خود و دست یافتن به موفقیت و کام یابی ، رشد و پرورش یابد . به هر حال ، اغلب ما ، خواهان شادی آن ها هستیم . اما چه قدر در خصوص شادی و نشاط فرزندمان فعال هستیم ؟ پسرم ، جیک که اکنون هفت سال دارد ، از بدو تولد تا کنون ، غمگین و افسرده بوده است ، در حالی که دختر پنج ساله ام ، سوفی ، همیشه شاد و با نشاط است . جیک اخمو و بد اخلاق از خواب بیدار می شود ولی سوفی ، این طور نیست . از حالت و دوران کودکی ان ها ، واضح و روشن است که حداقل بخشی از حالت و خلق و خوی آن ها ، منشا ارثی دارد . باب ماری ، دکتر و نویسنده می گوید : « ممکن است یک گرایش ارثی برای افسردگی وجود داشته باشد ، اما ژن های ما سازگار و انعطاف پذیر هستند و می توانند بستگی به محیط فعال شوند و یا از فعالیت باز ایستند » . تحقیقات به خوبی نشان می دهد بدون در نظر گرفتن طبیعت و ساختار ژن ها ، فرزندان شاد و خوش بین ، حاصل ثمره کانون های خانوادگی خوش بین هستند » . برای ایجاد یک کانون خانوادگی که درآن شادی و نشاط فرزندتان به شکوفایی برسد ، چه کاری می توانید انجام دهید ؟ به هفت راه کار زیر که قابلیت و توانایی فرزند تان برای تجربه کردن شادی و نشاط شدت می بخشد ، توجه کنید :
۱ – ارتباط تان را با فرزند خود تقویت کنید :
مطمئن ترین راه برای ارتقا سلامت احساسی و هیجانی فرزند ، این است که به او کمک کنید تا خود را متصل به همه اعضای خانواده ، دوستان و . . . احساس کند . ادوارد هالول ، پزشک ، متخصص روان پزشکی کودکان می گوید : « ارتباط بر قرار کردن با دیگران ، کلید شادی و نشاط است » .
او می گوید : « فقط برخوردار بودن از عشق کافی نیست ، بلکه فرزند شما نیز باید این عشق را احساس کند » . تا جای که برای تان امکان دارد ، کودک تان را در اغوش بگیرید ، و با احساس هم دلی به سوالاتش پاسخ دهید ، برای او با صدای بلند کتاب بخوانید و با یک دیگر بخندید .
کریستین کارتر ، جامعه شناس ، توصیه می کند : « فرصت هایی برای فرزندتان فراهم آورید تا او ارتباط محبت امیزی با دیگران بر قرار کند . اگر ارتباطات اجتماعی ، مهم ترین عامل موثر در شادی و نشاط نباشد ، اما به گونه ای باور نکردنی مهم است . البته فقط کیفیت این ارتباط ، مهم نیست ، بلکه کمیت این گونه ارتباط نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است : هر قدر فرزند شما ارتباط دوستی بیش تری ایجاد کند بهتر است » .
۲ – هرگز سعی نکنید که فرزند خود را مجبور کنید که شاد باشد :
بونی هریس مصرانه توصیه می کند : « برای جلو گیری از لوس شدن فرزند تان ، بپذیرید که شما مسئول شادی و نشاط او نیستید » . والدینی که در برابر احساسات و هیجانات فرزندان شان ، احساس مسئولیت می کنند ، در اجازه دادن به فرزندان خود برای تجربه کردن خشم و عصبانیت ، غم و اندوه و یا یاس و نا امیدی ، مشکلات بسیاری دارند . ما سعی می کنیم به ان ها ان چه را که تصور می کنیم بر لبشان لبخند خواهد اورد ، ببخشیم و یا ان چه باعث درد و رنج و افسردگی ان ها می شود ، بر طرف کنیم . متاسفانه فرزندانی که چگونه برخورد کردن با هیجانات و احساسات منفی را فرا نمی گیرند ، به عنوان نوجوان یا بزرگسال ، در معرض خطر سرکوب شدن و از پای در امدن توسط خود ، قرار دارند .
زمانی که بپذیرید نمی توانید باعث به وجود امدن احساس شادی و نشاط و یا هر گونه احساس و هیجان دیگر در فرزند خود شوید ، به او اجازه می دهید تا قابلیت ها و مهارت های مربوط به غلبه کردن بر احساسات و هیجانات منفی در او شکوفا شود .
۳ – شادی و نشاط خود را در دل بپرورانید :
هنگامی که ما نمی توانیم شادی و نشاط فرزندمان را تحت کنترل خود در اوریم ، در این صورت میئول به وجود اوردن شادی و نشاط خود هستیم و چون فرزندان همه چیز را از ما فرا می گیرند ، خلق و خوی ما از اهمیت زیادی برخوردار است . والدین شاد ، احتمالا دارای فرزندان شاد و با نشاطی هستند ، در حالی که فرزندان والدینی غمگینی و افسرده ، دو برابر میزان متوسط ، افسردگی رنج می برند . در نتیجه ، یکی از مهم بهترین کار هایی که می توانید برای سلامت احساسی و هیجانی فرزند تان انجام دهید ، توجه و رسیدگی به شادی و نشاط خود تان است . بدین منظور زمانی را برای استراحت و تمدد اعصاب و شاید مهم تر از همه ، به داشتن رابطه ای گرم و پر مهر با همسر خود ، اختصاص دهید .
۴ – فقط کار صحیح و درست فرزند تان را تحسین کنید :
تحقیقات نشان داده است که عزت نفس و شادی و نشاط ، همواره با هم در ارتباط هستند . فرزندان ما نمی توانند یکی از ان دو را بدون در گیری داشته باشند . ما به طور حسی و ادراکی ، چیزی در خصوص کار ها و توانایی های فرزندمان می دانیم ، فزرند ما خط خطی نقاشی می کند و ما به او پیکاسو می گوییم ، او در بازی فوتبال ، یک گل می زند و ما می گوییم که او دیوید بکام اینده است ، و یا فرزند تان عدد ۱ را با عدد ۲ جمع می کند و از نظر شما او برای سخت ترین امتحان ریاضی امادگی کامل را دارد اما این گونه « تحسین کردن موفقیت » می تواند نتیجه معکوس داشته باشد .
تحسین ویژگی ها و خصوصیات خاص ، از جمله هوش و توانایی ذهنی ، زیبایی و . . . نیز می تواند حس اعتماد به نفس و خود باوری را بعدا در فرزندتان تضعیف کند ، در صورتی که فرزندان با این باور رشد و پرورش یابند ، که امن ها برای چیزی که خارج از کنترل ان هاست و به طور بالقوه کوتاه و گذراست ، دارای ارزش و احترام می شوند .
مثلا اکر شما فرزند تان را برای زیبا بودنش تحسین کنید ، در این صورت زمانی که پیر و سال خورده می شود و ان جذابیت را از دست می دهد ، چه اتفاقی خواهد افتاد ؟ تحقیقات نشان می دهد فرزندانی که بیش تر برای با هوش بودن تحسین می شوند ، در صورتی که رد کاری شکست بخورند ، به طور عقلانی ، کم جرات و خجالتی می شوند و از این که کم تر با هوش و مفید و ارزش مند به نظر ایند ، می هراسند .
هر چند چاره و علاج ، خود داری از تحسین کردن نیست ، اما بهتر است تغییر جهت بدهیم و به جای تحسین نتیجه کار ، سعی و تلاش در انجام کار را تحسین کنیم .
با توجه به تحقیقات ، فرزندانی که دارای ذهنیات و یک قالب فکری رشد یافته هستند ، کار هایشان را بهتر انجام می دهند و از فعالیت های خود ، بیش تر لذت می برند ، زیرا دلواپس و نگران نیستند که اگر در کاری شکست بخورند ، مردم در مورد ان ها چه فکر می کنند .
۵ – به فرزند خود اجازه دهید تا خودش شکست و موفقیت را تجربه کند :
اگر واقعا می خواهید عزت نفس فرزند تان را تقویت کنید ، در این صورت ، ذهن و حواس خود را کمتر بر تحسین و تمجید ، و بیش تر بر فراهم اوردن فرصت ها و موقعیت های کافی برای فرزند تان متمرکز کنید تا او به فرا گیری مهارت ها و قابلیت ها ی جدیدی بپردازد .
دکتر هالوی می گوید : « اشتباه بسیار بزرگ والدین خوب این است که کار های بسیار بزرگی برای فرزندان شان انجام می دهند » .
گرچه دیدن فرزندان در تلاش و کوشش و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات می تواند دشوار باشد ، اما در صورتی که به ان ها اجازه خطر کردن و تجربه شکست را ندهیم ، هرگز شور . شوق و هیجان کسب مهارت را درک نخواهد کرد .
۶ – به فرزند خود مسئولیت های واقعی بدهید :
مورد نیاز واقع شدن در انسان ها یک نیاز فطری و ذاتی است . بنابراین ، هر چه بیش تر بتوانید از سنین کودکی ، به فرزندان تان بگویید که عامل موثر و منحصر به فردی برای خانواده اش است ، در این صورت ، حس ارزش مندی نیز در او بیش تر می شود و شادی و نشاطش به اوج می رسد . در صورت امکان ، به فرزند تان مسئولیت هایی را که مطابق با قدرت و توانایی اوست ، محول کنید . به عنوان مثال ، اگر فرزن تان به مرتب کردن علاقه مند است ، دراین صورت ، تفکیک کردن قاشق ها و چنگال ها را به عهده او بگذارید . اگر دوست دارد به شما ، در نگه داری بچه کمک کند ، در این صورت شاید بتواند زمانی که شما مشغول اوردن شام بر سر میز هستید ، خواهر کوچکش را سر گرم کند . هر چه به فرزن تان بیش تر نشان دهید که عامل موثری برای خانواده اش است ، به همان نسبت حس بر قراری ارتباط و اعتماد به نفس در او بیش تر می شود .
۷ – با فرزند تان تشکر و قدر دانی رایج و عادی را تمرین کنید :
بررسی و مطالعات ، حس تشکر و قدر دانی را به سلامت احساسی ئ عاطفی مرتبط می کند . تشکر کردن خصلتی است که هر گونه احساس و هیجان مثبت را پرورش می دهد و به راستی ، می تواند به شادی و نشاط پایدار و ماندگار منتهی شود .
مرکز مشاوره موسسه امام خمینی(ره)
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.